Kahramanmaraş merkezli depremlerinin ardından belediyelerin afet öncesi, afet anı ve sonrasında etkin hizmet vermesi için 9 Nisan 2023 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan düzenleme ile büyükşehir belediyelerinde Afet İşleri Daire Başkanlıkları ve nüfusu 50 binin üzerindeki belediyelerde ise Afet İşleri Müdürlükleri kurulması kararlaştırılmıştı.
Süreç içinde afet birimlerinin işleyişine dair gerekli düzenlemelerin yapılamaması, afetlere müdahalede koordinasyon sorunlarına, uygulama farklılıklarına ve süreç yönetiminde aksamalara yol açtı. Bunun üzerine, Türkiye’deki tüm belediyelerin doğal üyesi olduğu ulusal düzeydeki tek mahalli idare birliği olan TBB, belediyelerin karşı karşıya kaldığı sorunları mercek altına aldı.
Belediyelerde Afet İşleri 53 Farklı İsimle Hizmet Veriyor
TBB’nin yaptığı incelemelerde, büyükşehir belediyelerinde 53 farklı isimle şube müdürlüğünün kurulduğu, 51 il belediyesinin ise 18’inde afet müdürlüğünün bulunmadığı tespit edildi. Bu ihtiyaçlar doğrultusunda, TBB Afet Risk Yönetimi ve Dayanıklılık Komisyonunun toplantılarında dile getirilen öneriler değerlendirildi.
Belediyelerin sorunlarına çözüm sunmak amacıyla harekete geçen TBB, 17 Haziran tarihinde Adana, Ankara, İzmir, İstanbul, Bursa, Balıkesir, Eskişehir ve Mersin gibi büyükşehir belediyelerinin ilgili daire başkanları, il ve ilçe belediyelerinin yöneticileri, AKUT, JICA, TAM Vakfı gibi sivil toplum kuruluşları, akademisyenler ve kamu kurum temsilcilerinin katılımıyla “Belediye Afet Birimlerinin Çalışma Usul ve Esaslarının Belirlenmesine Yönelik Tip Yönetmelik Çalıştayı” gerçekleştirildi.
Çalıştayda ortaya çıkan görüş ve öneriler doğrultusunda büyükşehirler daire başkanlıklarına, il ve nüfusu 50 binin üzerindeki belediyelerde müdürlüklere yönelik iki ayrı tip yönetmelik taslağı hazırlandı.
Tavsiye niteliğindeki metinler, belediyelerin kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayarak kullanabileceği şekilde belediyelere gönderildi.
Yönetmeliklerde, büyükşehirler için Afet Koordinasyon Merkezi, Afet Eğitimi ve Afet Risk Yönetimi Şube Müdürlükleri; diğer belediyeler için ise idari ve mali işler, risk azaltma, müdahale ve iyileştirme şefliklerinin kurulması önerildi.
Büyükşehir belediyelerine yönelik yönetmelik; amaç, kapsam, dayanak, daire başkanlığının görev ve yetkileri, daire başkanının sorumlulukları, şube müdürlükleri ve şube müdürlerinin görev ve sorumlulukları ile diğer genel hükümleri içeriyor.
İl ve ilçe belediyelerine yönelik yönetmelik; amaç, kapsam, dayanak, müdürlüğün görev ve yetkileri, müdürün görev ve sorumlulukları ve genel hükümlerden oluşuyor.
TBB’nin bu adımı, özellikle Kahramanmaraş merkezli depremler ve orman yangınlarının ardından büyükşehir ve il belediyelerinde afet yönetiminde yaşanan koordinasyon sorunlarını gidermeyi hedefliyor.
