Türkiye’de dört mevsim en çok tüketilen içeceklerin başında gelen çayla ilgili uzmanlardan dikkat çeken bir uyarı geldi. Son bilimsel araştırmalar, bazı poşet çayların sıcak suyla temas ettiğinde milyarlarca mikro ve nano plastik parçacığı saldığını ortaya koydu. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan sağlık ve çevre uzmanları, tüketicileri çay tercihinde daha bilinçli olmaya çağırıyor.
Poşet çaylar çay değil, plastik bırakıyor
ABD’li doktor Dr. Eric Berg, YouTube üzerinden yaptığı açıklamada, plastik bazlı poşet çayların insan sağlığı açısından ciddi riskler taşıdığına dikkat çekti. Dr. Berg, "Beyin, mikroplastik biriktirme konusunda vücuttaki en hassas organ. Yapılan araştırmalarda, beyinde karaciğer ve böbrekten 7 ila 30 kat daha fazla mikroplastik bulunduğu görülüyor," ifadelerini kullandı.
Tek bir poşet çayda 14 milyar plastik parça
Kanada’daki McGill Üniversitesi tarafından yürütülen araştırmada, bir plastik poşet çayın sıcak suya bırakıldığında 11.6 milyar mikroplastik ve 3.1 milyar nanoplastik parçacığı suya salabildiği belirlendi. Bu miktarın, pet şişe ya da diğer plastik ambalajlarda tespit edilen oranlardan katbekat fazla olduğu vurgulandı.
Mikroplastikler vücut sistemlerine zarar veriyor
Dr. Berg’in açıklamalarına göre, mikroplastikler ve "kalıcı kimyasallar" (forever chemicals) oksidatif stres oluşturarak hücre yapısına zarar veriyor. Bu maddeler kana karışarak proteinlere bağlanıyor ve uzun vadede sinir sistemi, bağışıklık sistemi ile hormon dengesi üzerinde ciddi tahribat yaratabiliyor.
Türkiye’de de benzer sonuçlar
2022 yılında Sakarya Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü’nde yapılan bir araştırmada, incelenen 11 poşet çay markasından 4’ünde mikroplastik bulundu. Demlik tipi poşet çayların ise tamamında mikroplastik tespit edildi. Araştırmayı yürüten Doç. Dr. Meral Yurtsever, “Tüketiciler mümkünse dökme çay kullanmalı. Poşet çaylar pratik olabilir, ancak hem çevreye hem insan sağlığına ciddi yük bindiriyor,” dedi.
Ne yapılmalı?
Uzmanlar, poşet çaydan vazgeçemeyen tüketicilere bazı önerilerde bulundu:
Plastik içermeyen, bitkisel veya organik bazlı çay poşetleri tercih edilmeli
Plastik bardak ve demlikler yerine cam, porselen veya çelik malzemeler kullanılmalı
Gereksiz ambalaj içeren ürünlerden kaçınılmalı
Poşet çayların sağlık üzerindeki etkileriyle ilgili uyarıların artması, çay tüketim alışkanlıklarında daha bilinçli bir döneme girilmesini kaçınılmaz hale getiriyor.
