DEM Parti Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’na yönelttiği yazılı soru önergesine gelen kapsamlı yanıt, komisyona yapılan başvuruların boyutunu ve niteliğini ortaya koydu. TBMM Başkanvekili Bekir Bozdağ’ın imzasını taşıyan ve 7 sayfalık ekli tabloyla sunulan yanıt, 24. Yasama Döneminden bugüne dek yaklaşık 50.000 başvurunun alındığını gösterdi.
İhlallerin Ana Gündemi: Cezaevleri, Adalet, Sağlık
Cevap ekinde yer alan istatistiklere göre en fazla başvuru yapılan hak kategorileri şöyle sıralandı:
Tutuklu ve Hükümlü Hakları
24. Dönem: 2.949
26. Dönem: 3.861
27. Dönem: 9.247
28. Dönem: 5.585
Adil Yargılanma Hakkı
24. Dönem: 1.765
26. Dönem: 2.116
27. Dönem: 1.976
28. Dönem: 921
Kötü Muamele ve İşkence
26. Dönem: 204
27. Dönem: 581
28. Dönem: 431
Sağlık ve Hasta Hakkı
24. Dönem: 235
27. Dönem: 899
28 Dönem: 719
Dikkat Çeken Diğer Başlıklar
Hak Arama Hürriyeti (27. Dönem): 45 başvuru
Engelli Hakları (28. Dönem): 26 başvuru
Kadın Hakları (tüm dönemler toplamı): 21 başvuru
Zorla Çalıştırma Yasağı (toplam): 6 başvuru
İşleme Alınmayan Başvurular
İmza, adres ya da konu belirtilmediği için işleme alınmayan başvuru sayısı yalnızca 28. Dönemde 378olarak kayda geçti. Toplamda beş dönemde bu sayı 2.044’ü buldu.
Komisyon Ziyaretleri: Artış Var, Ama Sınırlı
Komisyonun yerinde incelemeleri de verilerde yer aldı. Buna göre:
27. Dönemde 60
28. Dönemde 31 adet ziyaret yapılmış; bu ziyaretlerde hak ihlalleri raporlanarak ilgili kurumlara uyarı ve öneriler iletilmiştir.
Komisyon Raporları Yasalaşmıyor, Etkinlik Ölçülmüyor
Komisyon raporlarında yer alan önerilerin yasalaşma oranına dair herhangi bir veri bulunmazken, hiçbir yasama döneminde komisyonun etkinliğini ölçmeye yönelik bir araştırma yapılmadığı da vurgulandı.
Gergerlioğlu: İnsan hakları sadece kayda geçiriliyor, çözüme ulaşmıyor
Konuyu değerlendiren DEM Parti Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, “Cezaevlerinden gelen on binlerce başvuru, sistemin nasıl işlediğini açıkça ortaya koyuyor. Adil yargılanamayan, sağlık hizmetine erişemeyen, kötü muameleye maruz kalan insanlar için Komisyon yalnızca kayıt tutuyor. İnsan hakları başvuruları yüzbinleri buluyor ancak etkili bir denetim ya da yaptırım mekanizması işletilmiyor. Komisyon ne yazık ki sadece arşivleme yapıyor; göstermelik değil, işlevsel hale getirilmeli. Rapora yansıyan tablo, aslında devletin cezaevi politikasının aynasıdır” ifadelerini kullandı.
