İncir, yaz mevsiminin en sevilen meyvelerinden biri. Pek çok faydası olan incirin, aslında meyve olmadığını, ters açan bir çiçek olduğunu biliyor muydunuz? Üstelik incirin içinde ölü arılar da var. İşte incirin bilinmeyen özellikleri ve tarihi…
İncir Nasıl Oluşur?
İncir ağacı, çiçek açmayan ve tozlaşması için özel bir arı türüne ihtiyaç duyan bir bitkidir. İncir olarak bildiğimiz yapı, aslında çok sayıda çiçeğin bir araya gelmesiyle oluşan bir meyve başıdır. Bu çiçekler, incirin kabuğunun içinde saklıdır ve dışarıdan görünmezler. İncirin içinde açan yüzlerce çiçek olgunlaşarak yüzlerce meyveye dönüşür. Yani incir yerken dişe gelen çıtır küçük çekirdeklerin her biri aslında bir meyvedir.
İncir arısı olarak bilinen Agaonidae ailesine mensup bir arı grubu, incirin tozlaşmasını sağlar. Bu arılar, inciri hem beslenme hem de üreme yeri olarak kullanır. Dişi incir arısı, yumurtalarını bırakmak için erkek incire girer. Erkek incirler ise yenilmez ve sadece üreme amaçlıdır. İncire giren dişi arı, kanatlarını kaybeder ve içeride ölür. İncir ise ölen arıyı sindirecek bir enzim salgılar ve proteine dönüştürür. Bu sırada, erkek incirin içine bırakılan yumurtalar, larva ve olgun arılara dönüşür. Yeni doğan erkek arılar kanatsızdır ve tek görevleri çiftleşmektir. Doğdukları incirin ovaryumunda çevredeki dişi arılarla çiftleşirler. Dişi arılar ise doğdukları erkek incirin polenini alarak uçar ve dişi incire girerler. Böylece dişi inciri dölleyerek yeni meyvelerin oluşmasını sağlarlar.
Bu şekilde, incir ve incir arısı karşılıklı olarak birbirine bağımlıdır. Bu ilişkiye mutualizm adı verilir. İncir arısı olmadan incir, incir olmadan da incir arısı yaşayamaz.
İncirin Tarihi
İncir, insanlık tarihi kadar eski bir geçmişe sahiptir. İncirin anavatanı Türkiye olup, buradan Suriye, Filistin ve daha sonra da Ortadoğu üzerinden Çin ve Hindistan’a yayılmıştır1. İncir, Antik Mısır’da da oldukça popülerdi ve bu dönemde çoğunlukla yaşlıların sağlık sorunlarına çare olarak kullanıldı2. Antik Yunanlılar ve Romalılar da inciri sevdi ve beslenmelerinde sıkça kullandılar3. Yunan mitolojisinde, İsis tanrıçasının, eşi Osiris’in yeniden doğuşu için incir ağacı kullanması anlatılır4. İncir aynı zamanda, dinlerin ve mitolojilerin önemli bir unsuru olarak da görülür. Musevilik, Hristiyanlık ve İslam gibi dinlerde incir kutsal kabul edilir5. İncir, Tanah’ta cennetteki yasak meyvelerden biri olarak bahsedilir6. Ayrıca İsa’nın vaftiz edildiği yer olarak da bilinen Ürdün Nehri’nin etrafında incir ağaçları yetiştiği bilinir7.
İncirin üretimi, zamanla Akdeniz havzasına yayıldı. İspanya, İtalya, Yunanistan, Fransa ve Türkiye gibi ülkeler, dünya incir üretiminin büyük bir kısmını oluştururlar8. İncir, günümüzde de popülerliğini korumaktadır ve birçok ülkede taze ya da kurutulmuş olarak tüketilmektedir.
